4/90, 1990 r.

„Reliefy Orbitowskiego nie mogą funkcjonować jako graficzne znaki. Nie mogą oddziaływać emblematycznie, zamykając swoją strukturę dla odbioru w procesie. Nie takie jest ich istnienie. Jest raczej chwiejne, niestabilne, uzależnione. Dynamiczny jest więc nie tylko proces ich odbioru – dynamiczne jest także ich wpisywanie się w konkretną przestrzeń wystawienniczą”.
Michał Zawada, Janusz Orbitowski. Białe plamy, katalog wystawy, Kraków 2011, s. nlb.

Janusz Orbitowski najbardziej znany jest dzięki swym białym reliefom, z których zostały całkowicie wyrugowane inne kolory. Jednym z tworzyw, którym z pełną precyzją operuje artysta jest światło, oświetlające i eksponujące pewne partie lub, chowając się w interwałach listewek i wypukłych elementów, tworzące partie zacienione.

„Kompozycja 4/90" została wykonany na początku lat 90., w okresie tym Janusz Orbitowski operował jeszcze całą gamą kolorystyczną. Przedłużeniem wielobarwnej kompozycji malarskiej złożonej z prostokątów są przyklejone do płyty patyczki pomalowane na czarno, kolorystycznie zlewające się z tłem. Elementy układają się w regularną trójwymiarową kratkę, która wymaga od widza aktywnego i dynamicznego oglądu. Przesunięcie się widza wpływa na konstrukcję kompozycji, uwypuklając elementy o charakterze – w pierwszym oglądzie – nieoczywistym.

Nim artysta wypracował swój własny styl tworzenia reliefów, tworzył abstrakcyjne malarskie kompozycje, które początkowo nie były kreślone z matematyczną precyzją. Na płótnach dominowały formy nieregularne i niejako deformowane w wyniku ekspresji gestu malarza. Jednak na przestrzeni zaledwie kilku lat styl artysty uległ znacznym przeobrażeniom. Uwidoczniły się bowiem jego zainteresowanie teorią unizmu Strzemińskiego oraz inspiracja reliefowymi pracami Henryka Stażewskiego i amerykańskich minimalistów, takich jak Robert Morris czy Donald Judd. Jego prace dążyły do coraz większej geometryzacji i uporządkowania, zauważalna jest także oszczędności środków. W niektórych realizacjach artysty z drugiej połowy lat 60. dostrzec można pewne podobieństwo z pracami przestrzennymi. Kontur obwodzący poszczególne geometryczne formy sugeruje, że z czasem zostanie zastąpiony efektem światłocienia. Zaś same figury geometryczne będą tworzone przy pomocy patyczków lub ustandaryzowanych kilkucentymetrowych prostokątów wyciętych z tektury. W okresie tym artysta nie budował z figur prostych kolumn, lecz sytuował je w równe rzędy, ułożone ukośnie w celu podkreślenia dynamiki. Podobnie jak dla wielu twórców polskiej awangardy, punktem wyjścia dla Orbitowskiego stały się teoria unizmu, wypracowana przez Strzemińskiego, oraz zdobycze konstruktywizmu. W sztuce artysty wybrzmiewa konieczność przeniesienia punktu ciężkości na obraz, jego budowę, a także pochwała geometrii, dzięki której można zbagatelizować treść i złamać zasady dyktowane przez codzienne życie i utylitarne reguły. Opowiadanie się za autonomią sztuki i odrzucenie wszelkiej aluzyjności, przynależne w odczuciu autora nawet malarstwu abstrakcyjnemu, zaowocowało redukcją wszelkich elementów mogących skierować myśli widza na cokolwiek innego niż skrzętnie przemyślana kompozycja czy rola koloru i światła.

W przeciwieństwie do wielu artystów, którzy poruszali się w obszarze abstrakcji geometrycznej, Janusz Orbitowski nie kierował się ku utajeniu malarskiej faktury ani artystycznego gestu. Michał Zawada przy okazji wystawy artysty zauważa: „Tu, gdzie spodziewalibyśmy się gładkiej powierzchni, ujawnia się jej chropowatość, tu, gdzie oczekujemy jasnego podziału, ten zdaje się rozmywać. Nie ma tu dehumanizacji, mimo iż autor wielokrotnie podkreślał swoją pozycję dystansu w stosunku do procesu tworzenia. I choć być może przez to obrazy rozmijają się ze swoimi ascetycznymi ideami, nie tracą tak specyficznej i trudnej do określenia szlachetności” (Michał Zawada, Janusz Orbitowski. Białe plamy, katalog wystawy, Kraków 2011, s. nlb.).

Ukończył Wydział Malarstwa i Grafiki na ASP w Krakowie. Od 1968 roku wystawia swoje prace, miedzy innymi w Nowym Jorku. Większość jego obrazów zbudowana jest z rombów i prostokątów. Pod koniec lat 60., artysta nadał swym geometrycznym konstrukcjom - trójwymiarowość; naklejane na powierzchnie tworzą reliefy. Studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych na Wydziale Malarstwa i Grafiki w pracowni Aadama Marczyńskiego. Dyplom z wyróżnieniem otrzymał w 1967 roku. Jest profesorem zwyczajnym macierzystej uczelni. Miał dwadzieścia wystaw indywidualnych w kraju i za granicą; uczestniczył w ponad stu wystawach zbiorowych reprezentujących nurt abstrakcji geometrycznej. Głównym obiektem zainteresowań Janusza Orbitowskiego są: przestrzeń, światło, ruch i ich wzajemne relacje. Od 1970 roku istotnym środkiem wyrazu jest dla malarza relief. Obrazy Janusza Orbitowskiego znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie, Warszawie, Gdańsku, Wrocławiu, Muzeum Sztuki w Łodzi oraz wielu kolekcjach prywatnych w Polsce, Francji, Szwecji. Niemczech i Stanach Zjednoczonych.

PODATKI I OPŁATY:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.