PEJZAŻ Z BIAŁEJ CERKWI

Jan Stanisławski - malarz, grafik, ilustrator i pedagog, twórca tzw. "krakowskiej szkoły pejzażowej". Po ukończeniu studiów matematycznych rozpoczął naukę u Wojciecha Gersona w warszawskiej Klasie Rysunkowej. Kontynuował studia artystyczne w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem Władysława Łuszczkiewicza (1884-85) i w paryskiej pracowni E. A. Carolus-Durana (1885-88). Po studiach osiadł w Paryżu (do 1895) skąd wyjeżdżał kilkakrotnie do Polski i na Ukrainę. Odbywał liczne podróże zwiedzając Włochy, Hiszpanię, Szwajcarię, Niemcy, Austrię i Czechy. W roku 1897 został profesorem malarstwa krajobrazo-wego w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. W czasie swojej dziesięcioletniej pracy pedagogicznej wykształcił wielu znanych pejzażystów. Był znaną postacią krakowskiego środowiska artystycznego i żywo uczestniczył w życiu kulturalnym miasta: - współpracował z kabaretem "Zielony Balonik" i kawiarnią "Paon", był inicjatorem i współzałożycielem Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka" (1897), człon-kiem Towarzystwa "Polska Sztuka Stosowana" (1901) oraz wiedeńskiej "Secesji". Malował bezpośrednio w plenerze pejzaże o małych formatach, w których w lapidarny sposób oddawał nastrój i wygląd krajobrazu. Stanisławski malował pejzaże z podkrakowskich wsi, chaty, wiatraki, sady, pasieki, łany zbóż, zagony kapusty, malował ruiny pobliskiego Tyńca, pejzaże z Podhala i ze swoich licznych podróży do Włoch. Do jego ulubionych motywów należały krajobrazy z Ukrainy. Wyjeżdżał tam nieomal co roku odwiedzając mieszkającą w pobliżu Kijowa matkę. Je¼dził wówczas nad Dniepr, do Kijowa, Olszany, Białej Cerkwi, Pustowarni, Bojarki, Popówki. Na niewielkich tekturkach doskonale odda-wał nastrój i klimat rozległych stepów Ukrainy z ich bodiakami i dziewannami, malował zakola Dniepru o różnych porach dnia i zmierzchu, chaty, chutory i złocące się swymi kopułami cerkwie. W czasie jednej z podróży powstał Pejzaż z Białej Cerkwi, w którym rozproszone światło, pewne zmatowienie kolorów uzyskane przez zastosowanie tektury jako podłoża ewokują nastrój spokoju i wyciszenia. Tę miejscowość położoną nad rzeką Roś w pobliżu Kijowa odwiedzał zapewne niejednokrotnie. Obrazy z okolic tej miejscowości znajdują się m.in. w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Okręgowym w Rzeszowie, w Lwowskiej Galerii Sztuki (Pole w Białocerkwi,1890, Sad - Biała Cerkiew 1890, Biała Cerkiew ,ok. 1890 Po zachodzie, Biała Cerkiew -Bloch, 1900, Białocerkiew 1906.)