Psyche, ok. 1917 r.

POCHODZENIE:
- dom aukcyjny DESA Unicum, grudzień 2008

"Królestwa swego mistyczne wrzeciądze Naoścież wówczas otworzy mi Psyche, I wejdę w jasność, jak dziś w mroku błądzę, I ze skał grzmiących wejdę w łąki ciche". KAZIMIERZ PRZERWA-TETMAJER, PSYCHE, "POEZYE", TOM 3, KRAKÓW, WARSZAWA 1900, s. 124

Psyche (łac., gr. ψυχή 'dusza') to grecka boginią uosabiająca ludzką duszę. Zazwyczaj przedstawiana była jako młoda dziewczyna ze skrzydłami motyla. Jej niespotykana uroda podbiła serce Erosa, który, w tajemnicy przed Afrodytą, odwiedzał wybrankę pod osłoną ciemności. Historia Erosa i Psyche była inspiracją dla wielu utworów literackich, w tym "Metamorfoz" Apulejusza. W czasach dzieciństwa Tetmajer-Naimskiej wuj artystki, Kazimierz Przerwa- Tetmajer, wydał tomik poezji, w którym jeden z wierszy poświęcił Psyche. Dom Tetmajerów, znany odbiorcom z barwnego ujęcia pióra Stanisława Wyspiańskiego, był tętniącym życiem ośrodkiem sztuki i w tej wrażliwości wychowywano również dzieci Włodzimierza. Młoda Jadwiga mogła zatem słyszeć o utworze Tetmajera i uczynić Psyche tematem swojego obrazu. Warto jednak odwołać się do biografii artystki, która może naprowadzić na właściwy trop w interpretacji sceny. Prezentowana praca realizuje bowiem wizję bajecznie kolorowej wsi polskiej, przywodząc na myśl malarstwo Włodzimierza Tetmajera, który zwykł portretować swoją rodzinę na tle bronowickiego sadu czy pobliskich pól. Wśród przedstawianych często pozowała mała Jadzia w ludowym przyodziewku. Młoda rumiana chłopka spoczywająca na mieniącej się zieleniami i żółcieniami łące, ubrana w kwiecistą spódnicę i gorset (jak mała Jadwiga Tetmajer-Naimska), może być zatem autoportretem artystki, a cała scena zdaje się stanowić podróż sentymentalną duszy Jadwigi do sielskiej krainy z czasów dzieciństwa. Jadwiga Tetmajer-Naimska urodziła się w 1891 roku w Bronowicach Małych i była najstarszą córką malarza Włodzimierza Tetmajera i Anny z Mikołajczyków. Stanisław Wyspiański uczynił z niej pierwowzór postaci Isi w "Weselu", gdyż to w domu Tetmajerów doszło do wiekopomnego wesela Rydlów. Od dzieciństwa przejawiała duży talent artystyczny, dlatego też pierwsze lekcje rysunku odbywały się pod kierunkiem ojca, następnie jej nauczycielem stał się Józef Siedlecki. W późniejszych latach kształciła się w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych Marii Niedzielskiej, jednej z popularniejszych wówczas szkół malarstwa dla kobiet. Działała ona wedle ulepszonych parysko-monachijskich wzorców z programem przewidującym sześć godzin atelier lub pleneru dziennie, dwie godziny anatomii i historii sztuki tygodniowo, tydzień pejzażu w plenerze na semestr, konkurs co dwa miesiące i doroczną wystawę prac uczennic. Następnie doszkalała warsztat w Monachium i Paryżu. W 1919 roku odbyła wraz z ojcem podróż do Paryża. Podejmowała podobne tematy malarskie, tworząc przeważnie pogodne pejzaże, sceny rodzajowe, motyw z życia podkrakowskich wsi. Wystawiała niewiele, m.in. w roku 1911 w TPSP w Krakowie, a w 1930 uczestniczyła w I Wystawie Artystek Polskich w Muzeum Miejskim w Bydgoszczy.

Jadwiga Tetmajer-Naimska była najstarszą córką malarza Włodzimierza i Anny Tetmajerów, pierwowzorem postaci Isi w 'Weselu' Stanisława Wyspiańskiego. Malarstwa uczyła się początkowo pod kierunkiem ojca, następnie (od ok. 1903 roku) lekcji rysunku udzielał jej Józef Siedlecki, w latach późniejszych kształciła się w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych dla Kobiet Marii Niedzielskiej. W 1919 była wraz z ojcem w Paryżu. Malowała przeważnie pogodne pejzaże, sceny rodzajowe, motyw z życia podkrakowskich wsi. Wystawiała niewiele, m.in. w roku 1911 w TPSP w Krakowie, a w 1930 uczestniczyła w I Wystawie Artystek Polskich w Muzeum Miejskim w Bydgoszczy.

PODATKI I OPŁATY:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.