Portret pana D.

Jacek Malczewski zamieszkał w Krakowie w 1872 roku, jako gimnazjalista, później wolny słuchacz w pracowni Władysława Łuszczkiewicza w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. "W latach 1896-1910 mieszkał w willi "Pod Matką Boską" przy dzisiejszej ulicy Księcia Józefa, w podmiejskiej dzielnicy Krakowa - Zwierzyńcu. Dzielnica, usytuowana na wzgórzu, słynie z malowniczych krajobrazów i widoków na śródmieście oraz z zabytków architektonicznych. Dom malarza, stojący na nadrzecznej skarpie, oddzielony był od Wisły jedynie drogą. Z nieistniejącego dziś balkonu rozciągał się rozległy widok na dolinę Wisły w kierunku opactwa benedyktyńskiego w Tyńcu, a ze wzgórza za domem - na otaczające ogrody. Krajobraz ze Zwierzyńca często występuje jako tło w obrazach Malczewskiego z tego czasu, między innymi kompozycji Anioł z Tobiaszem (1902 r.) oraz jako samodzielny temat kameralnych kompozycji pejzażowych." (Światosław Lenartowicz, Muzeum Narodowe w Krakowie) Ogrodzeniem willi był wysoki, betonowy mur z łukowo zakończonymi niszami. Na tle tego muru zostali sportretowani w obrazie "Moje modele" w 1897 roku, bosi chłopcy "statystujący" w kompozycjach Malczewskiego. Prezentowany obraz "Portret pana D." również ma na drugim planie ów mur z wykuszami, co pozwala na przybliżone datowaniu powstania tego płótna.

Jacek Malczewski był najwybitniejszym przedstawicielem polskiego malarstwa symbolicznego. Uczeń Jana Matejki w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych (1872-75 i 1877-79) i E. Lehmana w paryskiej École des Beaux-Arts (1876-77); stale mieszkał i pracował w Krakowie. W l. 1896-1922 był profesorem malarstwa w tamtejszej Szkole Sztuk Pięknych (od 1900 r. - Akademii). Należał do Towarzystwa Artystów Polskich Sztuka i do Grupy Zero. Pozostawił po sobie bogatą spuściznę artystyczną; począwszy od realistycznych obrazów przedstawiających popowstaniowe losy Polaków na Syberii, po fantastyczno-baśniowe, biblijne i symboliczno-alegoryczne kompozycje, często splecione z wątkami patriotycznymi. Ponadto malował wiele portretów, autoportretów i pejzaży.