POLSCY SZWOLEŻEROWIE W BITWIE POD WAGRAM

Na życzenie Napoleona 19 lutego 1807 roku został utworzony rozporządzeniem Warszawskiej Rady Administracyjnej pułk lekkiej jazdy. Sformowany z młodzieży z najprzedniejszych rodzin, miał być wyrazem wdzięczności dla cesarza a jednocześnie rękojmią lojalności polskiej arystokracji. Pułk Lekkokonny Polski zwany popularnie szwoleżerami zaliczony został dekretem cesarskim z 6 kwietnia 1807 roku do starej gwardii. Dowódcą pułku mianowany został hrabia Wincenty Krasiński, szefami szwadronów Tomasz Łubieński, Jan Kozietulski, Ferdynand Stokowski i Henryk Kamieński. Wspaniały mundur szwoleżerów oparty był na wzorze munduru kawalerii narodowej. Mundur wielki stanowiła granatowa kurtka z karmazynowym kołnierzem, wyłogami i wykładami mankietów. Do munduru paradnego oficerowie nosili karmazynowe, wąskie spodnie. Kołnierz i wyłogi ozdobiony mieli srebrnym, cieniutkim wężykiem. Wysoka, karmazynowa polska czapka ozdobiona była mosiężną blachą w formie słońca z literą N na srebrnym tle. Na paradach zdobiła ją wysoka, biała kita. Pułk walczył w Hiszpanii, w Austrii, na Litwie, w Rosji, Saksonii i Francji. Największą sławą okryła ich słynna szarża w wąwozie Somosierry.
W marcu 1809 roku pułk wszedł w skład armii przygotowywanej do wojny z Austrią. 22 maja bił się pod Essling. 6 lipca 1809 roku w Bitwie pod Wagram szwoleżerowie popisali się znów szarżą, która umocniła ich legendę. W brawurowym ataku rozbili austriackich ułanów, czym zapobiegli odcięciu armii od mostów na Dunaju. Na obrazie walczą z austriackimi ułanami 1 pułku, którego umundurowanie stanowiły żółte czapki, ciemnozielone kurtki z karmazynowymi kołnierzem, wyłogami i wykładami mankietów, szare spodnie z czerwonymi lampasami i lance z czarno-żółtymi proporczykami. Na czaprakach mają złoty monogram FII pod koroną odnoszący się do Franciszka Habsburga, który do 1806 r. jako Franciszek II był ostatnim Świętym Cesarzem Rzymskim, a potem jako Franciszek I cesarzem austriackim.


Horace Vernet wybitny francuski batalista. Syn malarza Antoine’a Charlesa Horace’a. Studiował pod okiem swego ojca i Jean -Michela Moreau. Malował wielkie bitwy napoleońskie, liczne obrazy historyczne, sceny wojskowe, myśliwskie i portrety. Był dyrektorem Akademii francuskiej w Rzymie. Wykonał też ilustracje do książki L. de l'Ardèche'a Historia Napoleona (1839). W swej szkole w Rzymie wykształcił wielu polskich artystów, w tym Januarego Suchodolskiego i Józefa Brodowskiego. Juliusz Kossak był, szczególnie w pierwszej fazie twórczości pod wyraźnym wpływem Verneta, którego znał osobiście i który został ojcem chrzestnym jego syna: Wojciecha Kossaka.