Nr 83, 1978 r.

POCHODZENIE:
- kolekcja prywatna, Polska


„Pomiędzy nami a naturą, a raczej pomiędzy nami a naszą własną świadomością, istnieje nieprzenikniona zasłona, która ukrywa nam świat i nie pozwala widzieć go w jego właściwej formie. Tą zasłoną jest racjonalistyczne i praktyczne ujmowanie zjawisk. Wskutek tego świat widzimy w schematycznych, szablonowych kształtach i barwach. Jak usunąć tę zasłonę? Stać się to może tylko przez uprzedmiotowienie natury, niewidzenie przedmiotu, a ujawnienie tego, co kryje się pod zewnętrzną jego powłoką, a mianowicie malarskiej jego strony: stosunków i proporcji kształtów i barw”.
Henryk Stażewski, Nowa sztuka a spuścizna epok minionych, [w:] „Pion”, nr 5, s. 4 Henryk Stażewski nazywany jest nestorem polskiej awangardy, który na kartach rodzimej historii sztuki zapisał się jako jeden z najbardziej rozpoznawalnych i wpływowych twórców na polu abstrakcji geometrycznej. Utrzymywał bliskie kontakty z innymi przedstawicielami tego nurtu, między innymi z Pietem Mondrianem oraz Kazimierzem Malewiczem. Jednocześnie, w przeciwieństwie do tych twórców, Stażewski nie dążył do wypracowania rygorystycznego programu artystycznego, nie unikał sięgania po pewne rozstrzygnięcia ze względu na autorskie nakazy. Posługiwanie się geometrycznymi, elementarnymi kształtami wynikało z przeświadczenia o ich uniwersalnym charakterze, o zdolności wywoływania obiektywnych i identycznych reakcji u wszystkich odbiorców. Sytuacja ta umożliwia współpracę między dziełem a odbiorcą, bazującą na bezinteresownych i w niczym niezapośredniczonych środkach kontraktu, co pozwala na przekazanie prawdziwie istotnych treści. Artysta poszukiwał wciąż nowych sposobów ujęcia zajmujących go aktualnie zagadnień i nowych możliwości rozwoju plastyki. Jego osiągnięcia, a także innych członków ugrupowania a.r., umożliwiły sztuce polskiej wpisanie się w międzynarodowy ruch artystyczny. Jego sztuka wyrastała z przekonania, że działalność twórców silnie zakorzeniona jest w dniu teraźniejszym i uwarunkowana przez zmienną rzeczywistość.
Artysta w swoich reliefach z 2 poł. lat 60. dążył do eliminacji formy, prace tworzone były na podłożu o standardowym, kwadratowym formacie. Autor uważał kwadrat za najbardziej neutralny kształt, który pozwalał mu na całkowite poświęcenie się zagadnieniom koloru. Reliefy powstałe już pod koniec lat 60. charakteryzowały się dużą rygorystycznością, artysta koncentrował się na takich naukowych aspektach barwy, jak zasada widma rozszczepienia promienia. To zaś przyczyniło się do artystycznej analizy stopniowych przejść i gradacji kolorów. Dobór odcienia opierał się zarówno na matematycznych obliczeniach oraz, jak przekonywał Stażewski, na intuicji: „W naszym oku jest miara, która daje niezwodne oparcie dla intuicji. Dzięki intuicji twórczość artystyczna nie jest ilustracją praw już odkrytych” (Henryk Stażewski w wywiadzie z Wiesławem Borowskim, Henryk Stażewski, katalog wystawy, Galeria Foksal, Warszawa 1969).
Relief "nr 83" z 1978 roku to przykład realizacji, na którą składają się anonimowe, niezindywidualizowane formy, naturalnie wtapiające się w tło i tworzące otwarty układ. Tak pozornie ujednolicona kompozycja stanowiła punkt wyjścia dla nieskończonej ilości wariantów artystycznej analizy powierzchni.
We wzmiankowanym okresie Stażewski stronił od kontrastowych zestawień; ich stopniowe wyrugowanie spowodowane było dążeniem do porządku i spokoju. Traktowanie barw i ich wzajemnych relacji, jako możliwych do ewokowania konkretnych nastrojów, wynikało z wiary w autonomiczną wartość sztuki, a wręcz jej dominującą pozycję wobec utylitarnych zagadnień. Stażewski uważał, że „dzieło sztuki nie powinno wtapiać się w otoczenie, ani niczego dekorować, ani niczego ułatwiać. Powinno je artystycznie zdominować” (Henryk Stażewski, tamże). W ujęciu artysty awangardowa twórczość jest formą walki z wygodną recepcją sztuki, z kontemplacją, z przyzwyczajeniami odbiorcy. Zwieńczeniem tej walki powinna być śmierć artysty, czyli jego akceptacja na pozycję podrzędną wobec samego dzieła i ukrycie swej pychy oraz osobowości za powierzchnią malarską.

Henryk Stażewski to legenda sztuki awangardowej w Polsce. Studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1913-20. W początkach kariery malował martwe natury. Przejściowo wystawiał z ugrupowaniem "Formiści" (1922). Wziął też udział w Wystawie Nowej Sztuki w Wilnie w 1923 roku. O tego czasu tworzył pod wpływem konstruktywizmu. Obok kompozycji malarskich zajmował się grafiką książkową, projektował wnętrza, sprzęty, a także scenografie - były to w większości prace teoretyczne i studyjne. Polskie i międzynarodowe ugrupowania awangardy, z którymi wystawiał i współpracował jako publicysta, to kolejno: "Blok" (1924-26), "Praesens" (1926-30), "Cercle et Carré" (1929-31), "Abstraction-Création" (1931-39), "a.r." (1932-39). Należał też do Koła Artystów Grafików Reklamowych (1933-39). W 1930 roku był współorganizatorem zbiórki dzieł artystów międzynarodowej awangardy przeznaczonych dla muzeum łódzkiego (obecnie w Muzeum Sztuki w Łodzi). Po II wojnie mieszkał i działał w Warszawie. W latach 40. i 50. podejmował próby dostosowania się do postulatów sztuki figuratywnej. Z tego okresu pochodzą rysunkowe i malarskie kompozycje o tematyce pracy, budowy, a także projekty monumentalne. Po 1956 roku, uznawany powszechnie za patrona polskiej awangardy, uprawiał już wyłącznie abstrakcję o konstruktywistycznym rodowodzie. Tworzył cykle prac będących studiami płaszczyzn, linii, kolorów w różnych układach względem siebie. Przy pozorach chłodnej perfekcji umiał nasycić je emocją bezpośredniego dotknięcia, śladu ręki. Obok malarstwa i form pochodnych, jak kolaże, reliefy, multiple, tworzył formy przestrzenne i grafikę (autoryzował serigraficzne repliki swoich prac).

PODATKI I OPŁATY:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.