ODPOCZYNEK PATRYCJUSZA, 1881 r.

Obraz opisywany w: Henryk Siemiradzki 1843-1902. Obrazy i rysunki ze zbiorów polskich. Katalog Muzeum Sztuki w Łodzi. Grudzień 1968-Styczeń 1969, oprac. H. Zawilska, Łódź 1968, s. 13, poz. kat. 19. Bibliografia porównawcza: S. Lewandowski, Henryk Siemiradzki, Kraków 1904, s. 21 repr. Odpoczynku patrycjusza; "Wędrowiec" 1898, s. 184, repr. Sjesty patrycjusza
Lata osiemdziesiąte, które utwierdziły uznanie i sławę artysty, zaowocowały serią znamienitych obrazów o tematyce rodzajowej. "Powstają teraz, jakby odblask własnego szczęścia rodzinnego, pogodne rozsłonecznione sielanki, bohaterowie starożytnego świata występują na tle wiecznie pięknego krajobrazu włoskiego widzianego "nowoczesnym okiem" artysty, który wyczuwa grę świateł, plamę słoneczną igrającą wśród zieleni drzew oliwnych [...] rozbudowuje głębię przestrzenną swych obrazów, stwarza perspektywiczne dalekie plany" (J. Puciata - Pawłowska, Henryk Siemiradzki 1843-1902, TZSP 1939, s. 10). Te perfekcyjnie malowane obrazy szybko znajdowały nabywców. Często więc artysta wykonywał na zamówienie klientów kilka ich wersji o zmienionych wymiarach (np. słynny Taniec wśród mieczy) czy nieco różniących się w szczegółach kompozycji. Autorska replika Odpoczynku patrycjusza, obrazu znanego także pod tytułem Sjesta patrycjusza, reprezentująca równie wysoką klasę jak płótno znane z reprodukcji w publikacjach i prasie, różni się brakiem dużego drzewa umieszczonego po prawej stronie.