Dwie głowy, lata 70.-80. XIX w.

POCHODZENIE:
- spuścizna po artyście
- własność Wandy Przyjemskiej (1878-1962), córki artysty
- kolekcja prywatna, Polska
WYSTAWIANY:
- Henryk Siemiradzki 1843-1902, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie, lato 1939
- Wystawa pośmiertna, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie, 1903
LITERATURA:
- Janina Wiercińska, Katalog prac wystawionych w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1860-1914, Wrocław [i in.] 1969, s. 334

Malarz, studiując w Akademii petersburskiej (1864-1870) podejmował pierwsze próby z zakresu pejzażu. Tworzył wówczas niewielkie plenerowe obrazy, w których silnie eksponował melancholijny wyraz natury. W latach 80. Powstały liczne, niewielkie studia na desce i płótnie, w których Siemiradzki szkicował pejzaże okolic Rzymu, ale też Kampanii, która stanowiła najczęstsze tło dla jego akademickich kompozycji rodzajowych z życia starożytnych Rzymian. Franciszek Stolot pisze o sposobie notacji natury przez malarza: „jest to swoiście pojmowany sposób malowania krajobrazu w wiecznym pięknie, pełnego naturalistycznych efektów wydobytych dzięki wnikliwym studiom plenerowym malarza. Ten rodzaj tworzenia krajobrazu w pracowni, widzianego i studiowanego wprawdzie czułym wzrokiem artysty w naturze, różnił się od metody i efektów uzyskiwanych przez francuskich impresjonistów. Ci malarze odmiennie niż Siemiradzki, malowali swoje zachwyty naturą pod wrażeniem chwili i ulotnych zmian, które im szykował każdy moment kapryśnej aury. I tę właśnie kapryśność widzianego krajobrazu malowali upajając się jego zmiennością. Siemiradzki inaczej: próbował odwzorować wieczne piękno natury słonecznej Italii” (Franciszek Stolot, Henryk Siemiradzki, Wrocław 2002, s. 32-33). W plenerze też Siemiradzki wykonywał studia rodzajowe i portretowe, które służyły mu za pomoc przy tworzeniu wielkoformatowych kompozycji. Do takich należą prezentowane „Dwie głowy” wystawione na dwóch bodaj najważniejszych „polskich” wystawach artysty, które odbyły się w warszawskiej Zachęcie w 1903 i 1939 roku. Na wystawie 1903 roku, zorganizowaną ze spuścizny malarza przez wdowę Marię prezentowane liczne studia portretowe, „głowy”, dzisiaj w większości niezachowane. „Dwie głowy” to spontaniczne studium ludzkich twarzy oświetlanych naturalnym światłem słonecznym. Wykonane stosunkowo skromną paletą, tworzy jednak wrażenie soczystości barwy. Siemiradzki głowę kobiety potraktował szczególnie syntetycznie, używając szerokich plam zieleni, różu i czerni. Postać mężczyzny wykonał misternie tkanym rysunkiem, lecz alla prima, posługując się fa presto pędzlem. Wierne studium fizjologiczne oddaje zmarszczki, ciemny odcień skóry, lecz także włosy, brawurowo oddane za pomocą pracy trzonka pędzla w świeżej farbie. Dwa plenerowe studia głów, zestawione tutaj antytetycznie, wchodzą w ciekawy symboliczny dialog. Odczytywane symbolicznie mogą egzemplifikować, między innymi, starość i młodość, męskość i kobiecość lub też naturę i kulturę. Mistrzowsko malowane „Dwie głowy” pochodzą z przełomu lat 70. i 80. XIX wieku, bodaj najlepszego okresu twórczości malarza, czasu realizacji „Pochodni Nerona” (1876, Muzeum Narodowe w Krakowie), kiedy to z werwą studiował włoską naturę w plenerze.

Henryk Siemiradzki - wybitny malarz - akademik - kształcił się w petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych. W czasie studiów kilkakrotnie odznaczany był medalami. W 1870 roku wyjechał do Monachium i przez rok kontynuował studia artystyczne w tamtejszej akademii pod kierunkiem Karla Piloty’ego. Od roku 1872 stale mieszkał w Rzymie. Uhonorowany członkostwem wielu europejskich Akademii, wielokrotnie nagradzany medalami na wystawach, odznaczany orderami państwowymi (m.in. francuską Legią Honorową i włoskim orderem Corona d’Italia) cieszył się Siemiradzki wielkim uznaniem i sławą. Z krajem utrzymywał stałe i żywe kontakty - przesyłał obrazy na wystawy, a w roku 1879 podarował Krakowowi swój obraz Świeczniki chrześcijaństwa, dając początek zbiorom Muzeum Narodowego. Namalował kurtyny do teatrów w Krakowie (1896) i we Lwowie (1900; dar artysty dla miasta). Tematów do swych obrazów szukał w starożytności, w historii, życiu i mitach dawnej Grecji i Rzymu.

PODATKI I OPŁATY:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.