TYPY WŁOŚCIAN

Franciszek Smuglewicz w latach 1763-1784 przebywał w Rzymie. Początkowo uczył się malarstwa u A. Marona, od roku 1765 w Akademii Św. Łukasza (od 1767 roku już jako stypendysta króla Stanisława Augusta). Tam związał się z międzynarodowym środowiskiem artystów, kolekcjonerów i archeologów. W latach 1774-1776 wykonywał wraz z V. Brenną rysunki inwentaryzacyjne malowideł Złotego Domu Nerona, a z R. Mengsem malował w Bibliotece Watykańskiej. Po powrocie do Polski realizował zamówienia malarskie m.in. do kościoła bazylianów w Warszawie i do katedry w Wilnie. Wykonał cykl rysunków Obrazy z historii Polski w stu rycinach (1786) oraz kompozycje historyczne dokumentujące współczesne wydarzenia w Polsce. W 1786 roku otworzył prywatną szkołę malarstwa w Warszawie. Już rok później zamieszkał w Wilnie, gdzie nauczał jako profesor malarstwa w utworzonej wówczas katedrze rysunku i malarstwa Uniwersytetu Wileńskiego. W latach 1800-1801 wraz z V. Brenną malował na zamówienie cara Piotra I plafony w Zamku Michajłowskim w Petersburgu. W swojej twórczości podejmował bardzo różnorodną tematykę, tworząc sceny antyczne, religijne, alegoryczne, historyczne i batalistyczne oraz pejzaże, portrety i sceny ludowe.
Zachęcony demokratycznymi ideami epoki Oświecenia i powiększającym się zainteresowaniem mieszkańcami wsi i ich rolą w społeczeństwie, Smuglewicz namalował kilka obrazów o tematyce chłopskiej. Spokojna, zrównoważona kompozycja jest typowa dla dzieł artysty z okresu wileńskiego. Smuglewicz stworzył uogólniony wizerunek przedstawicieli jednej z warstw społecznych. Podkreślił charakterystyczny typ ich urody i stroju, patriarchalne dostojeństwo i powagę. (Por: Franciszek Smuglewicz, Chłopi litewscy ol. pł 57 x 45,5 Lietuvos Dailes Muzejus, repr. w: W kręgu wileńskiego klasycyzmu, MNW, Warszawa 2000, il. na s. 41, kat VII/48 s. 426)