STARE GNIAZDO, 1898

Po ukończeniu studiów w Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, Ferdynand Ruszczyc powrócił do rodzinnego Bohdanowa koło Wilna. W swoim, prowadzonym przez lata, Dzienniku, pod datą 20 listopada 1898 artysta zanotował: Przed zmierzchem spaceruję z Papą. Uderza mnie motyw: jodły miotane silnym wiatrem na tle Muru. Niebo białe, trochę różowawe. Wieczorem maluję to na tekturze.
Powstały wówczas obraz Stare gniazdo, przedstawia rodzinny, murowany dom Ruszczyców w Bohdanowie, który nazywano "Murem", w odróżnieniu od stojącego obok starszego, modrzewiowego dworu. Tu, na piętrze mieściła się pracownia artysty, a później także biblioteka.
Obraz ma charakter symboliczny; nad Starym gniazdem - schronieniem przed niepokojami świata - gromadzą się targane wiatrem chmury...

Oto już jesień /.../
pożółkłe liście wiatr strąca i miecie,
drżące gałęzie do naga obdziera,
chór, gdzie sto ptaków modliło się w lecie...
William Shakespeare, Sonet 73


Obraz opisany i reprodukowany:
- Ferdynand Ruszczyc 1870-1936. Malarz i rysownik, Muzeum Okręgowe, Lublin, 1984, nr kat. 12;
- F. Ruszczyc, Dziennik, Część pierwsza, Ku Wilnu 1894-1919, [wybór okład, opracowanie i wstęp E. Ruszczyc], Warszawa 1994, s. 91, il. 48;
- Ferdynand Ruszczyc 1870-1936. Życie i dzieło, [S. Krzysztofowicz-Kozakowska, A. Kroplewska-Gajewska], Muzeum Narodowe w Krakowie, Muzeum Okręgowe w Toruniu, Muzeum Narodowe w Warszawie, Kraków 2002, s. 92, nr kat. 42, il. [własność rodziny artysty];
- S. Krzysztofowicz-Kozakowska, Ferdynand Ruszczyc, Wydawnictwo Kluszczyński, Kraków 2007, il. na s. 64.

O dworze Ruszczyców w Bohdanowie zobacz:
R. Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, T. 3, Wyd. Ossolineum, Wrocław 1993 [tekst także na stronie: https://www.radzima. org/pl/object/7222.html]