PEJZAŻ WIOSENNY, ok. 1899

Na odwrocie oświadczenie córki artysty, historyka sztuki, kustosza Muz. Narodowego w Warszawie: "Okazany mi pejzaż wiosenny w słońcu (...) uważam zarówno jak i podpis za autentyczne dzieło mego Ojca / Janina Ruszczycówna, Warszawa 16-II-1951".
Naklejki wystawy monograficznej artysty w Krakowie 2002 oraz wystaw w Toruniu, Warszawie i Wilnie. Rama pierwotna.

Reprodukowany: Ferdynand Ruszczyc1870-1936. Życie i dzieło, Muz. Narodowe w Krakowie 2002, s. 98 nr 52.

Wielkiej piękności dzieło wielkiego artysty, jedno z nielicznych pozostałych jeszcze w rękach prywatnych. Obraz malowany w rodzinnym Bohdanowie pod Wilnem. "Motyw wiosny powtarzał się często w twórczości artysty, którego wyobraźnię poruszał przełomowy czas budzenia się całej natury do życia" (Dobrowolski).
Studia w Akademii petersburskiej. Zjechał całą Europę, by osiąść w swym litewskim dworku, bliżej ziemi, którą ukochał. 1904-07 profesor Akademii warszawskiej, 1907-09 - krakowskiej, od 1919 zorganizował Szkołę wileńską(w obrębie Uniwersytetu) i stanął na jej czele. Członek Tow. Artystów Polskich "Sztuka". Współtwórca - obok Stanisławskiego - polskiej szkoły pejzażu.
Gdy zimą 1902 roku Ferdynand Ruszczyc miał swój wystawienniczy debiut w stolicy cesarskiej Austrii - Wiedniu, podczas pierwszego z trzech pokazów grupowych, które zorganizowało tam krakowskie Towarzystwo Artystów Polskich"Sztuka", niemiecki krytyk Franz Servaes oświadczył: "W Ruszczycu malarstwo europejskie zyskało jeden z najbardziej obiecujących talentów". (Elizabeth Clegg, w: Ferdynand Ruszczyc...., 2002)
Ferdynand Ruszczyc, jeden z gigantów Młodej Polski, połączył w swojej twórczości znakomite przygotowanie w petersburskiej akademii, młodopolską filozofię i estetykę[...] oraz ogromne przywiązanie do rodzinnych stron - do Bohdanowa i Wilna. [...] Był jednak przede wszystkim malarzem. "Wszystkie żywioły o ile je namaluję będą do Pańskiej dyspozycji - powietrze, woda i ziemia. Żałuję, że brak jeszcze ognia" - zadeklarował zimą 1902 roku w liście do Feliksa Mangghi Jasieńskiego.
[...] Ruszczyc okazał się wrażliwym spadkobiercą bliskiej malarstwu rosyjskiemu północnoeuropejskiej tradycji romantycznego pejzażu.
[...] Malował przyrodę samotną, bezludną, rządzoną żywiołami. Zauważył potęgę natury i wszechmoc żywiołów, które podporządkowały sobie człowieka, będącego w obrazach Ferdynanda Ruszczyca jedynie drobnym ogniwem wielkiego łańcucha bytu, niekiedy niemal całkowicie wyeliminowanym. (Stefania Krzysztofowicz- Kozakowska, jw.)
[...] Ruszczyc należy do malarzy, dla których banalny motyw w naturze nie istnieje. Strona anegdotyczna w pejzażu zajmuje go mało, nie wyraża jej w pracach swych prawie wcale, natomiast cały jego wysiłek streszcza się możliwie wiernym zestawieniem plam barwnych, które w obrazach transponuje nieraz na nieco wyższy, niż w naturze, ton. Skutkiem tego świetlność barw, ich napięcie spotęgowane jest w jego pracach, przeprowadzone jednak logicznie, daje wrażenie prawdy. Ruszczyc posiada rzadki dar kolorystycznego sensu, dzięki któremu wprowadził do naszego malarstwa nowe wartości, rozszerzył jego horyzont, wskazał nowy sposób pojmowania pejzażu. Dlatego też to, co do niedawna uchodziło u nas za"trywialne", na przykład szmat zoranej ziemi, kilka telegraficznych słupów, a nad tym rozpostarty szary płat dżdżystego nieba, to dziś, opracowane przez malarza rozporządzającego tak wyjątkową skalą barw, staje się dla oczu przeciętnego widza interesujące, przemawia doń całą siłą bezpośredniości, jakąś nową prawdą, której urokowi nie poddać się nie można. (...) (Wilhelm Mitarski, Sztuka polska. Malarstwo, Lwów1903-1904)
Najsilniej odczuwam naturę, mógłbym powiedzieć rozumiem ją - w dni szare. Niebo białe, a duże kępy drzew ciemne, ciemnosine, zielone... Ferdynand Ruszczyc, Dziennik