LEŻĄCY CHŁOP

Ernst Barlach - słynny niemiecki rzeźbiarz-ekspresjonista, grafik, pisarz. Urodził się w Wedel w 1870 roku. Studiował u Roberta Dieza w Królewskiej Akademii Sztuki w Dreźnie, później naukę kontynuował w Paryżu w Académie Julian. Początkowo tworzył ilustracje do pisma "Jugend" (1897-1902) oraz rzeźby, między innymi ceramiczne, w duchu Art Nouveau. Pracował również jako nauczyciel ceramiki. Kłopoty finansowe oraz trudności ze sprzedażą rzeźb pogrążyły artystę w depresji. Aby podnieść go na duchu, brat Nikolaus zabrał go w podróż do przebywającego w tym czasie na Ukrainie brata Hansa (1906). Ludzie i krajobrazy wywarły na młodym artyście tak ogromne wrażenie, że zmienił całkowicie swoje artystyczne cele. Po powrocie z Rosji, jego sytuacja finansowa uległa poprawie, zaś nowe doświadczenia oraz opieka Paula Casirera, stworzyły warunki, dla rozwoju stylu jego rzeźby, dzięki któremu zyskał sobie miano wielkiego ekspresjonisty oraz jednego z największych rzeźbiarzy niemieckich; Barlach skupiał się na oddaniu twarzy i rąk modeli, pozostałe części ciała traktował zaś sumarycznie. Jego prace pokazywane były na wielu ekspozycjach. Kolejnym zwrotnym punktem w jego biografii artystycznej był wybuch I wojny światowej. Będąc patriotą oraz spodziewając się po jej zakończeniu początku nowej ery w dziejach sztuki, artysta uczestniczył w niej jako ochotnik. Jednakże dramatyczne doświadczenia radykalnie zmieniły jego postawę. Z wojny wrócił jako zdeklarowany pacyfista, zaś wkrótce miał stać się przeciwnikiem reżimu faszystowskiego, jaki narodził się w Niemczech. Tuż po wojnie nastąpił krótki okres jego największej sławy: został członkiem prestiżowej Pruskiej Akademii Sztuki oraz Akademii monachijskiej. Od roku 1928 artysta tworzył antywojenne rzeźby, bazujące na jego osobistych doświadczeniach: na przekór panującej w owym czasie ideologii, ukazującej wielkość narodu niemieckiego, jego figury przedstawiały cierpienie człowieka wrzuconego w kataklizm. Postawa Barlacha nie mogła zostać zignorowana przez reżim: w roku 1936 eksponowane na wystawie prace Barlacha, Käthe Kollwitz oraz Wilhelma Lehmbrucka zostały skonfiskowane. Artysta dostał zakaz twórczości rzeźbiarskiej, pozbawiono go też członkostwa w akademiach. Naziści zniszczyli go jako artystę i jako człowieka. Barlach zmarł w roku 1938 w Rostocku. Jego dzieła wpisały się na stałe w historię sztuki na świecie; pełne pierwotnej siły wyrazu figury znajdują uznanie wśród znawców sztuki.
Prezentowana rzeźba została zaprojektowana przez artystę podczas jego pobytu w Rosji, w roku 1906. Jest jednym z projektów ceramiki, które uważać należy za przełomowe w jego biografii artystycznej; powstałe wtedy figury należy traktować jako prototypy jego późniejszych, słynnych rzeźb. Ze względu na tę wartość biograficzną i artystyczną, gdy tylko możliwe było sprowadzenie oryginalnych form z Ukrainy zdecydowano zrobić serię kolekcjonerską rzeźb. Zostały one wytworzone w fabryce Schwarzburger Werkstätten für Porzellankunst (Unterweiübach), dla której artysta we wczesnym okresie jej działalności projektował, będąc jej najważniejszym współpracownikiem.