DAWID Z GŁOWĄ GOLIATA

Przedstawienie Dawida, który demonstruje budzącą grozę, odciętą głowę Goliata było tematem często podejmowanym w międzynarodowym kręgu siedemnastowiecznych malarzy naśladujących Caravaggia.
Sam Caravaggio był autorem co najmniej dwóch tego typu kompozycji. Najsłynniejsza znajduje się w Rzymie w Galleria Borghese, inna w Wiedniu w Kunsthistorishes Museum. Niewątpliwie najsłynniejsza jest kompozycja rzymska, to w niej bowiem sportretował się najprawdopodobniej sam Caravaggio i to nie jako zwycięski Dawid lecz jako pokonany Goliat, co miało być wyrazem jego skruchy za dokonane w Rzymie morderstwo. To pełne ekspresji przedstawienie stało się mniej lub bardziej dosłownym prototypem wielu kompozycji ukazujących Dawida z głową Goliata. Temat ten wśród caravagionistów był niezmiernie popularny. Bohatera ukazywano na ciemnym, prawie płaskim tle, jedynymi elementami służącymi jego identyfikacji były miecz i odcięta głowa Goliata. Często też Dawid, podobnie jak na naszym obrazie, ukazany był w półpostaci. Omawiana kompozycja bliska jest malarskim rozwiązaniom stosowanym przez Nicolasa Tourniera (1590-1639), francuskiego caravaggionisty działającego także w Rzymie, który sam również podejmował temat Dawida z głową Goliata. Jednakże pomimo kompozycyjnych podobieństw do obrazów Tourniera i do stosowanych przez niego typów fizjonomicznych nie można przypisać omawianej kompozycji temu malarzowi lecz co najwyżej jego naśladowcy. Mógł to być jednak zarówno artysta włoski, jak i francuski, jeden z wielu z międzynarodowej grupy artystów naśladujących malarską manierę Caravaggia. Autor omawianego obrazu postać bohatera wydobył z ciemnego tła, część jego twarzy ukrywając w cieniu, również głowa Goliata jest bardzo ocieniona, jakby dla osłabienia dramaturgii sceny. Dawid ukazany jest jako triumfujący zwycięzca jeszcze z uniesioną, trzymającą miecz ręką. Jednakże pełen melancholii wyraz twarzy bohatera przywołuje rozwiązania Caravaggia i jego najbliższych naśladowców. Triumf bohatera jest tu połączony z jego smutkiem.