Chata, 1940 r.

POCHODZENIE:
- kolekcja prywatna, Polska

WYSTAWIANY:
- Bronisław Jamontt (1886-1957). Malarstwo, rysunek, Muzeum Okręgowe w Toruniu, Toruń 2011, 26.11.2011 - 6.05.2012

Bronisław Jamontt początek życia dzielił między rodzinne Wilno oraz Petersburg. Ukończywszy naukę nad Wilią, wyjechał na studia prawnicze do stolicy Rosji. Po dwóch latach porzucił je i zajął się dorywczymi studiami artystycznymi. Wykorzystał ten czas na zapoznanie się z bogatymi zbiorami Ermitażu. Największe wrażenie wywarły na nim niderlandzkie malarstwo pejzażowe XVII wieku, sztuka barbizończyków oraz twórczość Izaaka Iljicza Lewitana. W 1909 Jamontt odwiedził Kraków i Zakopane, zetknął się wówczas z obrazami Jana Stanisławskiego (poznał uczniów mistrza – Stanisława Podgórskiego i Abrahama Neumana – i razem z nimi uczestniczył w plenerach). Od 1910 przebywał w Wilnie. Wygnała go stamtąd dopiero II wojna światowa, przez którą związał swoje losy z Toruniem. Studia w sensie formalnym odbył po wielu latach od pobytu w Petersburgu – w Wilnie, w latach 1928-34. W 1931 został asystentem Ferdynanda Ruszczyca, który uważał Jamontta za swojego następcę.
Studia pejzażowe kontynuował w okresie II wojny światowej. Pozostając na Wileńszczyźnie, skupiał się w nich na swoich ulubionych motywach drzew i domów. Prezentowana praca powstała w 1940 roku i wpisuje się w serię obrazów przedstawiających samotne chaty. Ta tematyka bliska jest obrazom Ruszczyca, widokom z jego rodzinnego Bohdanowa czy paru pracom symbolicznie tytułowanym „Samotne gniazdo”. W przypadku Jamontta mamy jednak do czynienia z inną techniką malarską – bardziej spontaniczną i żywiołową, aczkolwiek opartą na solidnym rysunku. W „Chacie” artysta użył daty pisanej rzymską numeracją. To element, który odwołuje do klasycznej, przeszłej twórczości artysty, niekiedy bliskiej w charakterze szkole wileńskiej i Ludomirowi Slendzińskiemu. Prace z okresu II wojny światowej, w tym „Chata”, to punkt zwrotny w jego dorobku, kiedy to zaczął się zwracać ku malarstwu spontanicznego koloryzmu, wyciszonej palety barwnej i rozproszonego światła.
Jeśli pokusić się o stworzenie spisu motywów w dziełach Bronisława Jamontta, to dwa z nich okażą się najważniejsze: drzewo i dom (czy szerzej – budynek). Te dwa elementy interesowały malarza najbardziej. Jeśli chodzi o architekturę, to jego wybór padał na charakterystyczny typ. Trudno tu o ważne historycznie obiekty: architektura wernakularna interesowała go bardziej niż spektakularne zabytki. Dobrze tę prawdę ilustruje „Cerkiew”. Autor jeszcze przynajmniej kilkakrotnie przedstawiał podobne skalą świątynie czy kaplice. Uwagę przykuwa bogactwo fakturalne pracy, tak charakterystyczne dla tego artysty.
Szczególnie ciekawe w obrazach Jamontta jest twórcze wykorzystywanie technik i indywidulane rozwiązania, które jednak nie stanowiły dziwactw i manieryzmów. To konsekwentna praca, zmierzająca do określonego celu. Autor najczęściej wybierał temperę lub gwasz na białym bezdrzewnym papierze czerpanym. Posługiwał się nie tylko pędzlem, lecz także szpachlą lub nożem. Niekiedy wzbogacał fakturę przez drapanie powierzchni malatury cienkim, ostrym narzędziem. Gotowe dzieła pokrywał niekiedy woskowym werniksem. O uwadze poświęcanej sprawom technologicznym świadczy odwrocie prezentowanej kompozycji, na którym artysta zanotował rodzaj użytej farby i werniksu.

Uczył się w wileńskiej Szkole Rysunkowej, później pracował jako prywatny nauczyciel rysunków. Na początku lat 30. został asystentem na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, a w 1937 roku otrzymał nominację profesorską tej uczelni. Wystawiał na wszystkich wystawach Wileńskie Towarzystwo Artystów Plastyków, reprezentował sztukę polską na wielu wystawach za granicą. Po wojnie osiadł w Toruniu, gdzie był dziekanem Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Malował głównie pejzaże, także widoki miejskie z motywami starej architektury.

PODATKI I OPŁATY:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.