MARS I WENUS (replika autorska)

Malarz włoski tworzący w duchu mistrzów weneckich XVII wieku. Nieznane są początki edukacji i kariery artystycznej Antonia Carneo, a przypuszczenia, że uczył się w Wenecji nie znajdują potwierdzenia w źródłach. Malarstwo jego wykazuje jednak silny wpływ takich artystów weneckich jak: Pietro della Vecchia, Sebastiano Mazzoni, Antonio Zanchi, a przede wszystkim Francesco Maffei. Carneo był artystą bardzo interesującym i bardzo płodnym, jego dzieła wyróżnia oryginalność i niekonwencjonalność ujęcia. Malował portrety, malowidła ołtarzowe, przedstawienia historyczne, mitologiczne lub alegoryczne i pełne wyrazu sceny rodzajowe. Swych dzieł nie sygnował i nie datował, możliwe jest jednak ustalenie chronologii pewnej części spośród nich. Pomiędzy 1667 a 1676 rokiem Carneo mieszkał bowiem w Udine, w domu hrabiów Leonarda i Giovanbattisty Caisellich i wykonywał dla nich liczne obrazy w zamian za utrzymanie. Zapiski w inwentarzu Caisellich są bardzo dokładne i można według nich zidentyfikować wiele dzieł Carnea.
Scena ujęta jest z dużym rozmachem i w dynamiczny sposób. Ukazuje piękną Wenus, usiłującą odciągnąć Marsa od jego wojennego rzemiosła. Wenus, ubrana w bogaty i powabny strój współczesnej patrycjuszki weneckiej, pochyleniem głowy i łagodnym gestem dłoni położonej na barku Marsa ujawnia wyraz troski i perswazji. Mars w bojowym rynsztunku, w hełmie z piórami, na tle ostro rysujących się włóczni, ujęty został w ostrym emocjonalnym kontraście w stosunku do swej partnerki: gwałtowny ruch odrzuconej w tył głowy wyraża walkę wewnętrzną i sprzeciw. Charakterystyczne dla stylu Carnea są mocne skróty perspektywiczne i kładzenie farby bogatymi impastami.
W zbiorach prywatnych w Udine znajduje się analogiczna kompozycja Antonia Carneo, na podstawie księgi rachunków Caisellich datowana na rok 1679 (publikowana
w: R. Pallucchini, La pittura veneziana del Seicento, Milano 1981, t. I, s. 275, il. t. II, nr 920). Obie wersje różnią się nieco proporcjami, odmiennymi stosunkami przestrzennymi i charakterystyką twarzy. Omawiany obraz ma wtórnie dodany pas płótna u góry. Bez niego forma dzieła tworzyłaby wyraźny, leżący prostokąt. Sądząc po skrótach perspektywicznych i zaakcentowaniu dekoracyjnych fałd tkaniny przy dolnej krawędzi, przeznaczony był do oglądania od dołu. Zatem pierwotnie miał zapewne pełnić funkcję supraporty. Obraz w Udine ma natomiast formę zbliżoną do kwadratu.
Uzasadnione wydaje się uznanie prezentowanego obrazu za replikę autorską z epoki "po Caisellich". Carneo często wykonywał powtórzenia własnych dzieł. W omawianym malowidle typowa dla Antonia jest paleta barw, zwłaszcza rozbielone "mleczne" zielenie i oliwkowe szarości oraz sposób modelowania włosów splecionych w warkocze "światłami" jasnej, grubo kładzionej farby.