Podwórko

Abraham Neuman, jeden z najważniejszych polsko-żydowskich malarzy, kojarzony jest powszechnie z pejzażami malowanymi w Paryżu, Bretanii i Palestynie. Obok tych świetlistych krajobrazów w oeuvre artysty istnieje mniej znana grupa wygaszonych kompozycji. Prezentują one codzienne życie małych żydowskich miasteczek. Przykładem takiej pracy jest właśnie prezentowane "Podwórko". Neuman za źródło inspiracji dla swoich obrazów brał widoki rodzinnego Sierpca (do którego wrócił zresztą już jako uznany artysta) i najważniejszego w międzywojniu modelowego sztetla - Kazimierza Dolnego. Obrazy powstałe w obu miejscach charakteryzują się tak jak "Podwórko" stonowaną kolorystyką i nastrojem szarego wieczoru. Barwy używane przez malarza to często błękity, płowe szmaragdy, szarości, turkusy i zielenie. Stosowana przez Neumanna kolorystyka jest o tyle zaskakująca, że na prace artysty patrzy się zazwyczaj jako na rozwinięcie koncepcji pejzażu wypracowanej przez Jana Stanisławskiego. Neuman w atmosferze, kolorystyce i tematyce "małomiasteczkowych" obrazów odchodzi od szlaku swojego profesora. Przykładem pracy artysty, w której tak jak w "Podwórku" pokazuje on swoją artystyczną niezależność, może być "Żydowski zaułek" (ukazujący prawdopodobnie ulicę Księcia Wacława w Sierpcu) ze zbiorów Żydowskiego Instytutu Historycznego. Ciekawym kontekstem dla obu obrazów może być credo artystyczne wielokrotnie formułowane przez artystę. Za jednego ze swoich malarskich mistrzów uważał on bowiem - podobnie jak Olga Boznańska - Jamesa McNeilla Whistlera. Z pracami Amerykanina Neumann zetknął się dzięki swoim podróżom po Europie i Stanach Zjednoczonych.

W roku 1891 przybył do Warszawy. Zarabiał na życie malując portrety i równocześnie uczył się w Szkole Rysunkowej u Wojciecha Gersona. W latach 1897-1902 studiował w krakowskiej ASP u Jacka Malczewskiego, Leona Wyczółkowskiego i Jana Stanisławskiego. W 1900 był w Paryżu, gdzie przez parę miesięcy uczęszczał do Academie Julian, zwiedził też Belgię, Holandię, Anglię i Niemcy. Jego edukację artystyczną uzupełniły wizyty w muzeach w Europie i Stanach Zjednoczonych. Lata 1904 i 1925-27 spędził w Palestynie, gdzie uczył w Szkole Sztuk Pięknych i Przemysłu Artystycznego. Podczas II wojny światowej był więziony w krakowskim getcie. Został rozstrzelany w 1942 roku. Malował głównie pejzaże, motywy architektoniczne, wnętrza i martwe natury.