Konrad Swinarski
(1929 - 1975)
Konrad Swinarski (ur. 4 lipca 1929 w Warszawie, zm. 19 sierpnia 1975 pod Damaszkiem) – polski reżyser teatralny, telewizyjny, filmowy i operowy, inscenizator i scenograf.
Swinarski stworzył własny styl, dzięki któremu uważany jest za jednego z najbardziej oryginalnych i najwybitniejszych twórców w historii polskiego teatru. Wywarł ogromny wpływ na najlepszych polskich reżyserów teatralnych - Jerzego Grzegorzewskiego, Krystiana Lupę, Jerzego Jarockiego, Grzegorza Jarzynę czy Krzysztofa Warlikowskiego.
Swinarski stworzył własny styl, dzięki któremu uważany jest za jednego z najbardziej oryginalnych i najwybitniejszych twórców w historii polskiego teatru. Wywarł ogromny wpływ na najlepszych polskich reżyserów teatralnych - Jerzego Grzegorzewskiego, Krystiana Lupę, Jerzego Jarockiego, Grzegorza Jarzynę czy Krzysztofa Warlikowskiego.
Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Katowicach i w Sopocie, na Wydziale Plastyki Sceny Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Łodzi oraz na Wydziale Reżyserii Dramatu Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie. W trakcie studiów reżyserskich asystował wybitnym reżyserom - Bohdanowi Korzeniewskiemu i Erwinowi Axerowi. Studia ukończył w 1955, ale dyplom uzyskał dopiero w 1972 na podstawie realizacji Snu nocy letniej Williama Szekspira w Starym Teatrze im. Modrzejewskiej w Krakowie.
W czasie studiów zafascynował się twórczością Bertolta Brechta. W 1954 wraz z Przemysławem Zielińskim przeniósł na scenę Teatru Nowej Warszawy sztukę Brechta Karabiny matki Carrar.
Samodzielnym debiutem scenicznym Swinarskiego było przedstawienie Żeglarz Jerzego Szaniawskiego, którego premiera odbyła się 14 maja 1955 w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu.
W latach 1955-1957 Swinarski przebywał w Berlinie na stażu w Berliner Ensemble, gdzie asystował Brechtowi. Wraz z innymi asystentami uczestniczył w dokończeniu inscenizacji sztuki Strach i nędza III Rzeszy, rozpoczętej przez Brechta przed jego śmiercią 14 sierpnia 1956.
Po powrocie do Polski Swinarski wystawiał sztuki w teatrach warszawskich: Dramatycznym, Współczesnym, Ateneum i Narodowym oraz w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku. Reżyserował również za granicą, przede wszystkim w RFN.
W 1960 otrzymał nagrodę im. Leona Schillera przyznawaną młodym reżyserom za wybitne osiągnięcia inscenizacyjne.
W 1965 rozpoczęła się wieloletnia współpraca Swinarskiego ze Starym Teatrem im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie. Tam też zrealizowane zostały najsłynniejsze inscenizacje Swinarskiego. Do historii przeszła przede wszystkim cechująca się wyjątkową oryginalnością inscenizacja Dziadów Adama Mickiewicza, których premiera miała miejsce 18 lutego 1973.
W 1975 Swinarski rozpoczął w Starym Teatrze przygotowania do wystawienia Hamleta Szekspira. Prace przerwała jednak śmierć reżysera.
Konrad Swinarski zginął w katastrofie lotniczej pod Damaszkiem. Po jego śmierci redakcja dwutygodnika Teatr (obecnie miesięcznik) ustanowiła nagrodę im. Konrada Swinarskiego przyznawaną co roku reżyserom za najwybitniejsze osiągnięcia artystyczne sezonu. W roku 2007 jej laureatem został Krzysztof Warlikowski za reżyserię spektaklu "Anioły w Ameryce" w TR Warszawa.
W czasie studiów zafascynował się twórczością Bertolta Brechta. W 1954 wraz z Przemysławem Zielińskim przeniósł na scenę Teatru Nowej Warszawy sztukę Brechta Karabiny matki Carrar.
Samodzielnym debiutem scenicznym Swinarskiego było przedstawienie Żeglarz Jerzego Szaniawskiego, którego premiera odbyła się 14 maja 1955 w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu.
W latach 1955-1957 Swinarski przebywał w Berlinie na stażu w Berliner Ensemble, gdzie asystował Brechtowi. Wraz z innymi asystentami uczestniczył w dokończeniu inscenizacji sztuki Strach i nędza III Rzeszy, rozpoczętej przez Brechta przed jego śmiercią 14 sierpnia 1956.
Po powrocie do Polski Swinarski wystawiał sztuki w teatrach warszawskich: Dramatycznym, Współczesnym, Ateneum i Narodowym oraz w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku. Reżyserował również za granicą, przede wszystkim w RFN.
W 1960 otrzymał nagrodę im. Leona Schillera przyznawaną młodym reżyserom za wybitne osiągnięcia inscenizacyjne.
W 1965 rozpoczęła się wieloletnia współpraca Swinarskiego ze Starym Teatrem im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie. Tam też zrealizowane zostały najsłynniejsze inscenizacje Swinarskiego. Do historii przeszła przede wszystkim cechująca się wyjątkową oryginalnością inscenizacja Dziadów Adama Mickiewicza, których premiera miała miejsce 18 lutego 1973.
W 1975 Swinarski rozpoczął w Starym Teatrze przygotowania do wystawienia Hamleta Szekspira. Prace przerwała jednak śmierć reżysera.
Konrad Swinarski zginął w katastrofie lotniczej pod Damaszkiem. Po jego śmierci redakcja dwutygodnika Teatr (obecnie miesięcznik) ustanowiła nagrodę im. Konrada Swinarskiego przyznawaną co roku reżyserom za najwybitniejsze osiągnięcia artystyczne sezonu. W roku 2007 jej laureatem został Krzysztof Warlikowski za reżyserię spektaklu "Anioły w Ameryce" w TR Warszawa.
Historia wystaw
Najważniejsze inscenizacje
Karabiny Matki Carrar - Bertolta Brechta (1954, Teatr Nowej Warszawy)
Żeglarz, Jerzego Szaniawskiego (1955, Teatr im. Bogusławskiego w Kaliszu)
Mordercy, Ernesta Hemingwaya (1955, Teatr TV)
Ten, który mówi tak i ten, który mówi nie - Bertolta Brechta (1957, Teatr TV)
Opera za trzy grosze - Bertolta Brechta (1958, Teatr Współczesny w Warszawie)
Smak miodu - Shelagh Delaney (1959, Teatr Wybrzeże w Gdańsku)
Uczymy się myśleć od nowa, program składany (1959, Teatr TV)
Do niedzieli nie daleko - Barbary Witek-Swinarskiej (1959, Teatr TV)
Przesada - Agnieszki Osieckiej (1961, Teatr TV)
Księżyc z Alabamy - wg Bertolta Brechta (1961, Teatr TV)
Dobre uczynki Wojciecha Ozdoby - Andrzeja Mularczyka (1961, Teatr TV)
Frank V - Friedricha Dürrenmatta (1962, Teatr Dramatyczny w Warszawie)
Historia od początku - Jerzego Wittlina (1962, Teatr TV)
Pies ogrodnika - Lope de Vegi (1962, Teatr TV)
Wieczór trzech króli - Williama Szekspira (1963, Lubeka)
Czarowna noc - Sławomira Mrożka (1964, Teatr Współczesny w Warszawie)
Zabawa - Sławomira Mrożka (1964, Teatr Współczesny w Warszawie)
Pluskwa - Władimira Majakowskiego i Męczeństwo i śmierć Jean Paul Marata przedstawione przez zespół aktorski przytułku w Charenton pod kierownictwem pana de Sade Petera Weissa (1964, Berlin Zachodni - Nagroda Krytyki Zachodnioniemieckiej)
Żałosna i prawdziwa tragedia pana Ardena z Feversham w hrabstwie Kent przez nieznanego Autora opowiedziana, tekst anonimowy (1965, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie)
Nie-Boska komedia - Zygmunta Krasińskiego (1965, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie)
Król Edyp - Igora Strawińskiego (1965, Teatr Wielki - Opera Narodowa w Warszawie)
Kartoteka - Tadeusza Różewicza (1965, Tel-Awiw)
Przygoda pana Trapsa - Friedricha Dürrenmatta (1965, Teatr TV)
Woyzeck - Georga Büchnera (1966, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie)
Pokojówki - Jeana Geneta (1966, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie)
Hamlet Williama Szekspira (1966, Tel-Awiw)
Męczeństwo i śmierć Jean Paul Marata przedstawione przez zespół aktorski przytułku w Charenton pod kierownictwem pana de Sade Petera Weissa (1967, Teatr Ateneum im. Jaracza w Warszawie)
Romulus Wielki - Friedricha Dürrenmatta (1967, Berlin Zachodni)
Fantazy - Juliusza Słowackiego (1967, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie)
Kartoteka - Tadeusza Różewicza (1967, Teatr TV)
Mars i Flora - Karola Kurpińskiego (1967, Teatr TV)
Bachantki - Hansa Wernera Henze wg Eurypidesa (1968, Mediolan)
Klątwa - Stanisława Wyspiańskiego (1968, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie)
Sędziowie - Stanisława Wyspiańskiego (1968, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie)
Wszystko dobre, co się dobrze kończy - Williama Szekspira (1969, Dusseldorf; 1970, Helsinki)
Żeglarz - Józefa Szaniawskiego (1969, Moskwa}
Sen nocy letniej - Williama Szekspira (1970, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie)
Diabły z Loudun - Krzysztofa Pendereckiego (1970, Hamburg, Santa Fe)
Maria Stuart - Wolfganga Hildesheimera (1970, Dusseldorf)
Męczeństwo i śmierć Jean Paul Marata przedstawione przez zespół aktorski przytułku w Charenton pod kierownictwem pana de Sade Petera Weissa (1970, Ankara)
Klątwa - Stanisława Wyspiańskiego (1970, Teatr TV)
Żegnaj, Judaszu - Ireneusza Iredyńskiego (1971, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie)
Wszystko dobre, co się dobrze kończy - Williama Szekspira (1971, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie)
Gra - Jamesa Saundersa (1971, Zurych)
Edward II - Christophera Marlowe'a (1972, Wiedeń)
Ryszard III - Williama Szekspira (1972, Darmstadt)
Dziady - Adama Mickiewicza (1973, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie)
Sen nocy letniej - Williama Szekspira (1973, Darmstadt)
Sędziowie. Tragedya, film fabularny wg dramatu Stanisława Wyspiańskiego (1974 - Nagroda Główna Jury w kategorii filmów telewizyjnych na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku)
Balkon - Jeana Geneta (1974, Oslo)
Wyzwolenie - Stanisława Wyspiańskiego (1974, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie - Grand Prix i Nagroda Honorowa przyznane pośmiertnie na Kaliskich Spotkaniach Teatralnych w 1976)
Pluskwa - Włodzimierza Majakowskiego (1975, Teatr Narodowy w Warszawie - nagroda tygodnika Przyjaźń)
Karabiny Matki Carrar - Bertolta Brechta (1954, Teatr Nowej Warszawy)
Żeglarz, Jerzego Szaniawskiego (1955, Teatr im. Bogusławskiego w Kaliszu)
Mordercy, Ernesta Hemingwaya (1955, Teatr TV)
Ten, który mówi tak i ten, który mówi nie - Bertolta Brechta (1957, Teatr TV)
Opera za trzy grosze - Bertolta Brechta (1958, Teatr Współczesny w Warszawie)
Smak miodu - Shelagh Delaney (1959, Teatr Wybrzeże w Gdańsku)
Uczymy się myśleć od nowa, program składany (1959, Teatr TV)
Do niedzieli nie daleko - Barbary Witek-Swinarskiej (1959, Teatr TV)
Przesada - Agnieszki Osieckiej (1961, Teatr TV)
Księżyc z Alabamy - wg Bertolta Brechta (1961, Teatr TV)
Dobre uczynki Wojciecha Ozdoby - Andrzeja Mularczyka (1961, Teatr TV)
Frank V - Friedricha Dürrenmatta (1962, Teatr Dramatyczny w Warszawie)
Historia od początku - Jerzego Wittlina (1962, Teatr TV)
Pies ogrodnika - Lope de Vegi (1962, Teatr TV)
Wieczór trzech króli - Williama Szekspira (1963, Lubeka)
Czarowna noc - Sławomira Mrożka (1964, Teatr Współczesny w Warszawie)
Zabawa - Sławomira Mrożka (1964, Teatr Współczesny w Warszawie)
Pluskwa - Władimira Majakowskiego i Męczeństwo i śmierć Jean Paul Marata przedstawione przez zespół aktorski przytułku w Charenton pod kierownictwem pana de Sade Petera Weissa (1964, Berlin Zachodni - Nagroda Krytyki Zachodnioniemieckiej)
Żałosna i prawdziwa tragedia pana Ardena z Feversham w hrabstwie Kent przez nieznanego Autora opowiedziana, tekst anonimowy (1965, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie)
Nie-Boska komedia - Zygmunta Krasińskiego (1965, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie)
Król Edyp - Igora Strawińskiego (1965, Teatr Wielki - Opera Narodowa w Warszawie)
Kartoteka - Tadeusza Różewicza (1965, Tel-Awiw)
Przygoda pana Trapsa - Friedricha Dürrenmatta (1965, Teatr TV)
Woyzeck - Georga Büchnera (1966, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie)
Pokojówki - Jeana Geneta (1966, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie)
Hamlet Williama Szekspira (1966, Tel-Awiw)
Męczeństwo i śmierć Jean Paul Marata przedstawione przez zespół aktorski przytułku w Charenton pod kierownictwem pana de Sade Petera Weissa (1967, Teatr Ateneum im. Jaracza w Warszawie)
Romulus Wielki - Friedricha Dürrenmatta (1967, Berlin Zachodni)
Fantazy - Juliusza Słowackiego (1967, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie)
Kartoteka - Tadeusza Różewicza (1967, Teatr TV)
Mars i Flora - Karola Kurpińskiego (1967, Teatr TV)
Bachantki - Hansa Wernera Henze wg Eurypidesa (1968, Mediolan)
Klątwa - Stanisława Wyspiańskiego (1968, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie)
Sędziowie - Stanisława Wyspiańskiego (1968, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie)
Wszystko dobre, co się dobrze kończy - Williama Szekspira (1969, Dusseldorf; 1970, Helsinki)
Żeglarz - Józefa Szaniawskiego (1969, Moskwa}
Sen nocy letniej - Williama Szekspira (1970, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie)
Diabły z Loudun - Krzysztofa Pendereckiego (1970, Hamburg, Santa Fe)
Maria Stuart - Wolfganga Hildesheimera (1970, Dusseldorf)
Męczeństwo i śmierć Jean Paul Marata przedstawione przez zespół aktorski przytułku w Charenton pod kierownictwem pana de Sade Petera Weissa (1970, Ankara)
Klątwa - Stanisława Wyspiańskiego (1970, Teatr TV)
Żegnaj, Judaszu - Ireneusza Iredyńskiego (1971, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie)
Wszystko dobre, co się dobrze kończy - Williama Szekspira (1971, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie)
Gra - Jamesa Saundersa (1971, Zurych)
Edward II - Christophera Marlowe'a (1972, Wiedeń)
Ryszard III - Williama Szekspira (1972, Darmstadt)
Dziady - Adama Mickiewicza (1973, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie)
Sen nocy letniej - Williama Szekspira (1973, Darmstadt)
Sędziowie. Tragedya, film fabularny wg dramatu Stanisława Wyspiańskiego (1974 - Nagroda Główna Jury w kategorii filmów telewizyjnych na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku)
Balkon - Jeana Geneta (1974, Oslo)
Wyzwolenie - Stanisława Wyspiańskiego (1974, Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie - Grand Prix i Nagroda Honorowa przyznane pośmiertnie na Kaliskich Spotkaniach Teatralnych w 1976)
Pluskwa - Włodzimierza Majakowskiego (1975, Teatr Narodowy w Warszawie - nagroda tygodnika Przyjaźń)
Nagrody i wyróżnienia
Nagrody i odznaczenia
1969 - nagroda ministra kultury i sztuki II stopnia za twórcze poszukiwania w dziedzinie inscenizacji teatralnej
1973 - nagroda kulturalna miasta Krakowa
1974 - nagroda państwowa I stopnia za wybitne osiągnięcia w dziedzinie reżyserii teatralnej
1974 - "Drożdże", nagroda tygodnika Polityka
1974 - Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
1969 - nagroda ministra kultury i sztuki II stopnia za twórcze poszukiwania w dziedzinie inscenizacji teatralnej
1973 - nagroda kulturalna miasta Krakowa
1974 - nagroda państwowa I stopnia za wybitne osiągnięcia w dziedzinie reżyserii teatralnej
1974 - "Drożdże", nagroda tygodnika Polityka
1974 - Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Zgłoszenie chęci kupna obiektu
Zgłoszenia chęci kupna przyjmowane są od osób zalogowanych w Artinfo.pl
W przypadku braku konta prosimy o rejestrację.
W przypadku braku konta prosimy o rejestrację.
Uwaga - osoby nie pamiętające nazwy użytkownika i hasla mogą otrzymać przypomnienie na adres mailowy, użyty przy pierwszej rejestracji konta.
Prosimy wybrać poniższy link „przypomnij hasło” i wypełnić tylko pole adres e-mail.
Prosimy wybrać poniższy link „przypomnij hasło” i wypełnić tylko pole adres e-mail.
W przypadku pytań, prosimy o kontakt z naszym biurem:
22 818 94 68 (poniedziałek - piątek: 10:00 - 17:00)
email: aukcje@artinfo.pl
22 818 94 68 (poniedziałek - piątek: 10:00 - 17:00)
email: aukcje@artinfo.pl